به قراردادهایی که جهت نقل و انتقال کالا از کشوری به کشور دیگر انجام می‌شود، قرارداد حمل و نقل بین‌المللی گفته می‌شود. شرایط و حقوق حمل و نقل بین‌المللی باید در تنظیم این قرارداد رعایت شود. تنظیم قرارداد باید با توجه به نوع وسیله حمل و نقل صورت گیرد.
وسایل حمل و نقل مختلفی وجود دارد که انتقال کالا از کشوری به کشور دیگر را انجام می‌دهند، به همین دلیل تنظیم قراردادهای بین‌المللی باید توسط فرد متخصص که به تمام قوانین اشراف دارد انجام شود.
انواع قراردادهای حمل و نقل بین‌المللی
قراردادهای حمل و نقل بین‌المللی انواع مختلفی دارند. هر یک از آن‌ها از قوانین مخصوص به خود پیروی کرده و در شرایط مختلف از آن‌ها استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی انواع آن‌ها می پردازیم.
قرارداد حمل و نقل بین المللی دریایی
حمل و نقل دریایی بین دریاها و از طریق کشتی انجام و از این حمل و نقل برای انتقال کالا در خرید و فروش‌های بزرگ استفاده می‌شود. برای اطمینان طرفین، قراردادهای حمل و نقل تنظیم شده و بین دو کشور و یا دو شرکت که با هم رابطه تجاری دارند و می‌خواهند کالایی را ارسال و یا دریافت کنند، انجام می‌گیرد.
در تنظیم قراردادهای حمل و نقل بین‌المللی باید بسیار دقت کرده و تمام نکات و هرچه باید در آن نوشته شود، بررسی شود.
در حمل و نقل‌های دریایی امکان بروز مشکلاتی مانند: تاخیر در وصول، از بین رفتن کالا، سرقت دریایی، عدم تحویل در بندر توافق شده و مشکلاتی از این دست وجود دارد. برای جلوگیری از بروز آن‌ها و به حداقل رسیدن موارد این چنینی باید بین طرفین قرارداد حمل و نقل بین‌المللی دریایی با رعایت تمام قوانین تنظیم شود.
قرارداد حمل و نقل بین المللی هوایی
در تنظیم قرارداد حمل و نقل بین‌المللی هوایی مواردی چون: قوانین عبور و مرور، هدایت هواپیما، فرودگاه‌ها و حق بهره برداری از هوا آورده می‌شود.
کنوانسیونی برای حمل و نقل بین المللی هوایی در ورشو تصویب شد و در سال 1955 با پروتکل منعقده در لاهه و همینطور در سال 1971 به وسیله پروتکل کوانتاما اصلاح گردید. ایران نیز از جمله کشورهایی است که به این کنوانسیون پیوسته است.
قرارداد حمل و نقل بین المللی ریلی
قرارداد حمل و نقل ریلی بین فرستنده و مجموعه حمل و نقل ریلی تنظیم می‌شود. این قراردادها با بار نامه همراه هستند.
تنظیم این قرارداد برای جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی مانند وصول کالا در سلامت است. چرا که بروز مشکلاتی چون: تاخیر در وصول بار، گم شدن کالا، سرقت کالا و هر اتفاق غیر منتظره‌ای در حمل و نقل‌های ریلی امکان پذیر است.
از دیگر مزیت‌های قرارداد حمل و نقل بین‌المللی ریلی بررسی خسارت توسط کارشناس رسمی دادگستری در صورت بروز حادثه است.
قرارداد حمل و نقل بین المللی جاده ای
در مواقعی که حمل کالا و یا اسناد و مدارک مهم از طریق جاده انجام می‌شود، قرارداد حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای منعقد می‌گردد.
کنوانسیون قرارداد حمل و نقل بین المللی جاده‌ای برای یکسان سازی قراردادها در نظر گرفته شده است. در این کنواسیون ذکر شده، در تنظیم قرارداد حمل و نقل بین المللی چه قوانینی برای سالم رسیدن مرسوله و همچنین جبران خسارت وارد شده به مرسوله رعایت شود.
قرارداد حمل و نقل از طریق خط لوله
حمل و نقل از طریق خط لوله برای انتقال مواردی چون نفت، گاز، بنزین و … استفاده می‌شود. این روش حمل و نقل روشی جدید بوده و مورد توجه اکثر کشورهایی که صادرات نفت و گاز دارند، قرار گرفته است. این قراردادها برای کاهش هزینه‌ها، اشغال فضای کمتر، سرعت بالا و … مورد توجه بسیاری از کشورها است.
قرارداد حمل و نقل بین المللی ترکیبی
قرارداد حمل و نقل بین المللی ترکیبی به این معناست که برای ارسال کالا به کشور دیگر، از چند روش حمل و نقل استفاده می‌شود.
این قراردادها بین شرکت ارسال کننده و درخواست کننده تنظیم می‌شود. در این قرارداد ذکر می‌شود که شرکت تضمین می‌کند کالا با هر روشی که مناسب‌تر بوده و کمترین ریسک را دارد ارسال شود. حتی برای انتخاب بهترین مسیر می‌تواند از چند نوع حمل و نقل استفاده نماید.
