قرارداد توافقی است که بین دو یا چند نفر نوشته می‌شود که در آن حق و حقوق طرفین و وظایف آن‌ها تعریف می‌شود. تنظیم قراردادهای داخلی و بین‌المللی قالب مخصوص به خودش را دارد که باید در تنظیم آن رعایت شود. تنظیم قرارداد امری کاملا تخصصی بوده و باید توسط وکیل حقوقی متخصص تنظیم شود.
قراردادهای به دو صورت داخلی و بین‌المللی تنظیم می‌شوند. به قراردادهایی که برای یک کشور است، قرارداد داخلی و قراردادهایی که بین کشورها تنظیم می‌شود، قراردادهای بین‌المللی گفته می‌شود.
به چه قراردادهایی، قرارداد بین‌المللی گفته می‌شود؟
در قراردادهای بین‌المللی یکی از طرفین و یا عناصر قرارداد خارجی است. چند نمونه از این عناصر عبارتند از:
- تفاوت تابعیت طرفین قرارداد
- محل تنظیم قراداد
- محل اجرای قرارداد
- و ….
تنظیم قراردادهای حقوقی باتوجه به یک تعریف حقوقی و اقتصادی مشخص و واحد انجام می‌گردد. اطلاعات کافی درمورد قوانین تنظیم قرارداد بین‌المللی ضرر و زیان‌های احتمالی را به حداقل رسانده و از بروز هرگونه مشکل جلوگیری می‌کند.
اشخاص و شرکت‌های بسیاری با انواع معاملات و قراردادهای بین‌المللی درگیر هستند. آن‌ها باید تنظیم قرارداد را به وکیل متخصص بسپارند تا تمام بندهای مورد نیاز ذکر شده و تنظیم آن کاملا قانونی و حقوقی صورت گیرد.
قراردادهای بین‌المللی شامل سه دسته می‌شوند که عبارتند از:
- قرارداد بین‌المللی فروش
- قرارداد بین‌المللی خدمات
- قرارداد بین‌المللی فروش و خدمات
انواع قرارداد بین‌المللی
قراردادهای بین المللی أنواع مختلفی دارد که هریک از آن‌ها ویژگی‌های مخصوص به خودشان را دارند. تنظیم هریک از قراردادهای بین‌المللی منحصر به فرد است و برای انجام آن باید از یک وکیل حقوقی راهنمایی گرفت. انواع قراردادهای بین‌المللی عبارتند از:
- قرارداد فرانشیز Franchise Agreement
- قرارداد بین‌المللی حمل و نقل کالا
- قرارداد تامین مالی فاینانس
- قرارداد بیع متقابل Buy Back Agreement
- قرارداد جوینت ونچر Joint Venture
- قرارداد لیسانس Licensing Agreement
- قرارداد توزیع بین‌المللی Distribution Agreement
- قراردادهای خرید و فروش بین المللی کالا
- قرارداد کلید در دست Turn-Key
- قرارداد احداث، بهره‌برداری، انتقال (BOT)
- قراردادهای بیمه بین‌المللی
قراردادهای داخلی چه ویژگی دارند؟
قراردادهای مانند: خرید و فروش، قرارداد کار، قرارداد اجاره، قرارداد مشارکت مدنی، قرارداد جعاله، فروش خودرو، قرارداد مزارعه، قرارداد اقاله، ترخیص کالا و … جزو قراردادهای داخلی هستند.
تنظیم این قراردادها باید توسط وکیل حقوقی و یا راهنمایی یک مشاور انجام شود تا راهکارهای عملی و قانونی در تنظیم آن رعایت گردد.
مراحل تنظیم قرارداد
تنظیم قراردهای داخلی و بین‌المللی مراحل مشخصی دارد که رعایت آن‌ها باعث می‌شود، قرارداد به درستی و بدون نقص تنظیم گردد. در ادامه به بررسی این مراحل می‌پردازیم و هر یک را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
مرحله اول: مذاکرات پیش قراردادی
پیش از تنظیم قرارداد طرفین باید گفت و گو مقدماتی داشته و هدف خود را از تنظیم قرارداد را مشخص نمایند، که به این مرحله مذاکرات پیش قراردادی گفته می‌شود.
گاهی در تنظیم قرارداد طرفین اطلاعات کافی ندارند و نمی‌توانند پیش بینی کنند که چقدر احتمال خسارت وجود دارد. در این مواقع می‌توانند از یک مشاور متخصص و آگاه به قوانین حقوقی کمک گرفته و سود و ضرر احتمالی معامله را بررسی نمایند.
مرحله دوم: تهیه پیش نویس
بعد از گفت و گوی طرفین قرارداد و توافق بندهای قرارداد، نوبت مرحله دوم یعنی پیش نویس قرارداد می‌رسد. تهیه پیش نویس بسیار پراهمیت است و حقوق فرد را در تنظیم قرارداد نهایی به صورت شفاف تعیین می‌کند.
پیش نویس قرارداد، مکتوب کردن و تکمیل گفت و گوهای طرفین در مرحله اول است که نیاز به دقت بسیاری دارد؛ چرا که آخرین فرصت برای اصلاح حق و حقوق و قوانین موجود در قرارداد است و بعد از تنظیم قرارداد نهایی تغییر زیادی نمی‌توان در آن ایجاد کرد.
پیش نویس قرارداد هم می‌تواند توسط اشخاص تهیه شده و با وکیلی حقوقی بازبینی شود و یا از اول توسط یک وکیل متخصص نوشته شود.
نوشتن پیش قرارداد توسط وکیل از مزیت‌های بسیاری برخوردار است. دقیق بودن و رعایت قوانین، همچنین در نظر گرفتن حداکثر منفعت برای موکل خود از مزیت‌های آن است.
مرحله سوم: اصلاح قرارداد
بعد از تنظیم و نهایی شدن قرارداد، طرفین ملزم به رعایت تمام بندهای قرارداد هستند. اما در بعضی مواقع طرفین قرارداد با توافق یکدیگر می‌توانند تغییرات جزئی در آن اعمال کرده و یا بندی را حذف یا اضافه کنند. در این مرحله نیز مانند مراحل قبل می‌توانند با یک مشاور در ارتباط بوده و مشورت کنند تا حق هیچ یک از طرفین قرارداد ضایع نشود.
مرحله چهارم: نظارت بر اجرا
اجرای قرارداد تنظیم شده فرایندی زمان‌بر بوده که نیاز به نظارت دقیق دارد. چرا که نظارت بر اجرای قرارداد موجب افزایش اطمینان طرفین، کاهش ریسک در هزینه و زمان می‌شود. نظارت بر اجرا قرارداد می‌تواند برعهده وکیل و یا مشاور متخصص باشد. چرا که این امر نیاز به دقت بالا و اطلاعات کافی در مورد قوانین و بندهای قرارداد است.
