اگر با فردی درگیری دارید و یا حقی را باید از کسی بگیرید و می‌خواهید از طریق قانون اقدام کنید، اولین قدم شکایت و تدوین دادخواست است. تنظیم و نگارش دادخواست حقوقی قوانین خاصی دارد که باید آن‌ها را رعایت کرد.
در ادامه دقیق و شفاف دادخواست‌های حقوقی را بررسی کرده و انواع آن را معرفی می‌کنیم.
دادخواست چیست؟
دادخواست ادعایی است که خواهان حق آن را به دادگاه ارائه داده و تقاضا دارد دعوا با رعایت تمام حق و حقوق رسیدگی شود. دادخواستی که به دادگاه ارائه می‌شود یک دادخواست قضایی است و مشخصات خواهان یا مطرح کننده دعوا، مشخصات فرد خوانده یا کسی که دعوا بر علیه او است و همچنین توضیح خواسته مطرح شود.
مشخصات خواهان که باید در دادخواست ذکر شوند، شامل: نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و شغل خواهان است.
مشخصات خوانده نیز عبارتند از: شامل نام، نام خانوادگی، شهر یا روستا سکونت و شغل خوانده
توضیح خواسته یعنی ذکر خواسته و بهای آن مگر آنکه خواسته مالی نبوده و تعیین بها ممکن نباشد. در صورتی که خواسته دعوا، اموال منقول یا غیرمنقول، خسارت، تخلیه، تقسیم ملک، طلاق و … باشد باید بهای خواسته در دادخواست قضایی ذکر شود.
انواع دادخواست
دادخواست‌ها از نظر موضوعات و نحوه رسیدگی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند و در موضوعات مختلف متفاوت است. در ادامه پرکاربردترین دادخواست‌ها را بیان خواهیم کرد.
دادخواست بدو
در دادخواست بدوی اولین مراجع کننده، دعوای خود را مطرح کرده و خواهان حل آن است. دادگاه بدوی به رسیدگی اولیه در مورد دعوا می‌پردازد.
دادخواست دیوان عدالت اداری
دیوان دولت اداری مرجعی برای شکایات مردم از ماموران یا واحدهای دولتی است.در صورتی که متقاضی خواهان تنظیم شکایت و ارائه آن به دیوان عدالت اداری باشد باید دادخواست دیوان عدالت اداری را تنظیم کند.
دادخواست واخواهی
دادخواست واخواهی برای اعتراض به حکم است. به این معنا که اگر حکم صادر شده باشد و فردی محکوم شده باشد، می‌تواند نسبت به حکم اعتراض کند.
دادخواست طاری
وقتی دعوا در جریان است و یکی از طرفین دعوای دیگری را مطرح کند که با موضوع اصلی ارتباط داشته باشد و علت هردو یکی باشد، فرد باید دادخواست طاری را به دادگاه ارائه دهد.
دادخواست اضافی
در صورتی که در طول رسیدگی به شکایت و دعوا، یک دعوای اضافه عنوان می‌شود باید دادخواست اضافی را به دادگاه ارائه داد.
دادخواست متقابل
زمانی که شخصی که به دادگاه فراخوانده شده است و کسی علیه او شکایت داشته، بخواهد متقابلاً شکایت کند باید دادخواست متقابل به دادگاه ارائه دهد.
دادخواست جلب ثالث
زمانی که برای حل دعوا نیاز به جلب شخص سوم باشد، باید دادخواست جلب ثالث را به مراجع قضایی ارائه داد.
دادخواست ورود ثالث
زمانی که نیاز است شخص سومی به دعوا وارد شود باید دادخواست ورود ثالث را تنظیم کرد.
دادخواست اعاده حیثیت
زمانی که فردی بر علیه شخص دیگر دعوایی را مطرح کند و آن دعوا غیر واقعی بوده باشد یا رد شود، فردی که از او شکایت شده می‌تواند اعاده حیثیت کند. فردی که شروع کننده دعوا بوده است باید خسارت طرف مقابل را جبران کند. همچنین در بعضی موارد محکوم به مجازات خواهد شد.
دادخواست مطالبه وجه
از رایج‌ترین دعواها مربوط به امور مالی است. بنابراین دادخواستی برای این موضوع وجود دارد که دادخواست مطالبه وجه است. با ارائه این دادخواست به دادگاه خواهان می‌تواند طلب خود را به صورت قانونی دریافت کند.
دادخواست خلع ید
زمانی که مال غیرمنقول فرد مانند خانه توسط فرد دیگری تصرف شده باشد و آن را تحویل ندهد، شخص می‌تواند به دادگاه رفته با ارائه مدارک رسمی دادخواست خلع ید بدهد.
در خلع ید فردی که خانه یا أموال دیگری را تصرف کرده است، قراردادی ندارد.
بهترین روش تنظیم دادخواست
همانطور که بالاتر گفته شد دادخواست‌ها انواع مختلفی دارند و هر یک از آن‌ها برای دعوایی صادر می‌شود. تنظیم دادخواست اولین و مهم‌ترین قدم برای ارائه دعوا به دادگاه است. اگر تنظیم کننده دادخواست تجربه و اطلاعات کافی در این زمینه نداشته باشد، ممکن است آن را به گونه‌ای تنظیم کند که از سمت دادگاه مورد تایید نبوده و رد شود.
به همین دلیل برای تسریع در دادخواهی بهتر است با یک وکیل متخصص در مسائل حقوقی در ارتباط بوده و تنظیم دادخواست مربوطه را به او سپرد.
